Doğum İzni
İş hayatında aktif bir rol üstlenmiş olan kadınları yakından ilgilendiren doğum izni çalışan her kadın için kullanılabilir bir haktır. Bu izin ile ilgili uygulama detayları, süresi, bu haktan yararlanabilme şartları ve başlangıcı gibi pek çok detay yeterince bilinmemektedir. Konuyla ilgili düzenleme 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.
Kanuna göre yürürlükte bulunan doğum izin süresi hesaplanırken normal seyreden bir gebelik için belirtilen süre 40 hafta olarak düşünülür. Gebe çalışanın doğumdan önceki 8 hafta ile doğumdan sonraki 8 haftayı içine alan toplam 16 hafta yasal izin hakkı bulunur.
Anne adayları dilerse doğum öncesi 8 haftalık izin kullanmayabilir. Bunun yerine doğuma 3 hafta kalana kadar çalışabilirler. Doktordan alınan çalışabilir izni ile hamileliklerinin 37. haftasına kadar yani doğuma ortalama 3 haftalık süre kalana kadar çalışmaya devam edebilirler. Ekstradan bir doğum raporu edinmemiş anne adayları hamileliklerinin 32. haftasına geldiklerinde izne çıkabilirler. Yani doğum izin başlangıcı doğumdan 8 hafta önce başlar. 32. haftayı doldurmak şarttır.
Doğum İzni Hesaplaması
4857 sayılı İş Kanunu 74. Maddesi uyarınca doğum öncesi ve sonrası izni uygulaması kişinin kendi özel durumu ve tercihleri göz önüne alınarak hesaplanır. Doğum izni hesaplaması için şu adımlar izlenir:
- Normalde doğumdan önce 8, doğumdan sonra da 8 hafta olarak doğum izni süresi 16 haftadır.
- Doğum öncesi tanınmış olan doğum öncesi izni hakkını kullanmayan hamile çalışanların kalan izin süreleri doğumdan sonraki sürece eklenir.
- Çoğul hamileliklerde doğum öncesinde başlayan 8 haftalık sürece ilave olarak 2 hafta ile toplamda doğum öncesi izin başlangıcı 10 haftadır.
Bunların dışında ayrıca hamilelik boyunca anne adayına rutin kontrollerin takibi için ücretli izin verilmesi mecburidir.
Özel sektörde çalışan hamileler için de koşullar aynıdır.
Doğum Öncesi İzni Nasıl Alınır?
Hamile çalışan, doktorundan artık çalışamayacağına dair rapor almalıdır. Bu raporun bir nüshası iş yerine teslim edilir. İş yeri sahibi ya da yetkilisi raporu Sosyal Güvenlik Kurumu’nun sitesine kaydetmesi halinde izin süresi başlamış olacaktır.
Doğum Sonrası Ücretsiz İzin
Doğumdan sonra anne talep ederse doğumdan sonra 6 ay daha ücretsiz doğum izni hakkını kullanabilir. Bu tüm kadınlara iş kanunu kapsamında verilmiş bir haktır. Bu noktada 6 aya kadar uzatarak ücretsiz iznini kullanabilmek için anne iş yeri sahibinden izin ya da onay almak zorunda değildir. Yalnızca SGK’ye verilmek üzere bir dilekçe yazması yeterlidir.
Doğum İzni Ücreti
Henüz bebek sahibi olmuş annelerin standart doğum izni sürelerince ücretlerini devlet öder. Toplam 16 hafta ücretli izin kullanan annelere ek olarak iki ayrı ödeme daha sağlanır.
Doğum izin ücreti bilindiği gibi asgari ücret üzerinden hesaplanır. Ancak bu ödemenin haricinde doğum yapmış olan annelere ayrıca doğum yardımı parası da ödenmektedir. Doğum yardımı çalışıp çalışmaması fark etmeksizin her anneye yapılmaktadır. Doğum ödemesi dışındaki ikinci ödeme ise emzirme parasıdır. Bu ödeme de yine çalışan anneler ile kendi çalışmayan fakat eşi çalışan annelere verilir.
Doğum izin şartları ve işçi özlük hakları ile ilgili desteğe ihtiyaç duyuyorsanız, bu konuda sizin için vereceğimiz dış kaynak bordrolama hizmetimizden yararlanabilirsiniz.
